“ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง” รสชาติกลมกล่อม หอม หวาน ชูจุดแข็งสดใหม่เหมือนเพิ่งเก็บจากสวน รุกตลาดออนไลน์สู้โควิด ต้อนรับเทศกาลตรุษจีน
“ส้ม” ในภาษาแต้จิ๋วเรียกว่าไต้กิก มีความหมายว่า เฮงๆ รวยๆ และด้วยลักษณะของเปลืองเป็นสีเหลืองอร่ามคล้ายทอง ชาวจีนจึงยกให้เป็นผลไม้มงคล ไม่ว่าเทศกาลตรุษจีน หรือเทศกาลประเพณีต่างๆ เครื่องไหว้มักจะมีส้มอยู่ในลำดับต้นๆ เสมอ
ส้ม นอกจากชื่อที่มีความหมายและคุณลักษณะเป็นมงคลแล้ว ยังเป็นผลไม้ที่ดีมีประโยชน์ต่อระบบภายในร่างกาย อุดมไปด้วยวิตามินต่างๆ มากมาย เช่น วิตามินซี วิตามินเอ วิตามินบี ตลอดจนแคลเซียม และธาตุเหล็ก ปัจจุบันในประเทศไทยมีส้มหลากหลายสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยมสูงในท้องตลาด หนึ่งในนั้นคือ “ส้มสายน้ำผึ้ง หรือ ส้มโชกุน” จากอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่
อำเภอฝาง เป็นเขตพื้นที่เศรษฐกิจภาคการเกษตรที่สร้างรายได้ให้จังหวัดเชียงใหม่เป็นอันดับต้นๆ มีความอุดมสมบูรณ์สูง สภาพอากาศเหมาะแก่การเพาะปลูกส้มมาก ผลผลิตที่ได้ก็ไม่ผิดหวัง ส้มมีรสชาติอร่อยกลมกล่อม หอม หวาน ถูกปากผู้บริโภค มีความเป็นเอกลักษณ์ของรสชาติ และด้วยความต้องการของตลาดมีสูง เกษตรกรหลายรายจึงหันมาปลูกส้มมากขึ้น ส่งผลให้เกษตรกรบางรายเข้าไม่ถึงการแข่งขันทางการตลาด จากจุดนี้เอง ผลักดันให้เกิด โรงงานแว๊กส้ม หรือ โรงงานคัดส้ม “ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง” ที่เข้ามาช่วยรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรชุมชนฝางโดยตรง
พัชรพรรณ กาศวิบูลย์ หรือ คุณพลอย เจ้าของกิจการ โรงงาน“ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง
“จริงๆ เรียนจบสายสถาปัตยกรรม แต่เพราะคลุกคลีอยู่ในวงการส้มมาตั้งแต่เด็กๆ เมื่อต้องมาบริหารสานต่อธุรกิจของครอบครัวจึงไม่มีปัญหา โดยคุณพ่อคุณแม่เปิดโรงงานแว๊กส้มมานานกว่า 20 ปีแล้ว เราจึงรู้จักคุ้นเคยส้มทุกลูกประหนึ่งเป็นสมาชิกในครอบครัว มองปราดเดียวจะรู้เลยว่า ส้มสวนนี้ได้มาตรฐานหรือไม่ ผ่านการดูแลเพาะปลูกมาอย่างไร ทั้งนี้ ก็ล้วนเกิดจากประสบการณ์การดูแลใส่ใจในทุกขั้นตอนอย่างจริงจังสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนการคัดส้ม การแบ่งเกรด การแพคเพื่อส่งออกตามออเดอร์ สามารถการันตีคุณภาพของส้มได้เลยว่า อร่อย สด ปลอดภัย เหมือนปลูกและเก็บส้มเองกับมือ” นางสาวพัชรพรรณ กาศวิบูลย์ หรือ คุณพลอย เจ้าของกิจการ โรงงาน“ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง” หนึ่งในผู้ประกอบการคนรุ่นใหม่ที่มีอายุเพียง 31 ปี ผู้ก้าวเข้ามาสานต่อธุรกิจทางการเกษตรของครอบครัว เอ่ยถึงที่มา
โรงงาน ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง ใส่ใจและพิถีพิถันในกระบวนการคัดเลือกส้มอย่างมาก เพราะส้มเป็นสินค้าบริโภค หากต้นทางผลผลิตจากสวนไม่ได้มาตรฐาน และเลือกพลาดไปเพียงนิดเดียวอาจทำให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภคปลายทางได้ ดังนั้น การคัดเลือกส้มของโรงงานนอกจากจะเลือกผลสวย ลูกใหญ่ รสชาติดี สีส้มสม่ำเสมอทั้งลูก คุณภาพความปลอดภัยยังต้องมาเป็นอันดับหนึ่ง
เมื่อส้มที่ออกจากโรงงานมีคุณภาพได้มาตรฐานแล้ว ขั้นตอนต่อมาคือเรื่องการทำตลาด ซึ่งนางสาวพัชรพรรณ เล่าถึงกลยุทธ์ที่เลือกใช้ว่า “สิ่งที่ทำให้ลูกค้ารู้จักและไว้วางใจส้มจาก โรงงาน ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง คือการบอกเล่าคุณภาพแบบปากต่อปาก กลยุทธ์นี้ใช้มาตั้งแต่สมัยรุ่นคุณพ่อคุณแม่ เวลาที่ลูกค้าแวะเวียนมาอุดหนุน ก็จะเห็นว่าเกษตรกรนำผลผลิตที่ตัดใหม่ สดๆ จากสวนมาส่งที่โรงงานโดยตรง เกษตรกรเองก็ได้เห็นว่าเราขายให้ลูกค้าในราคาไม่เอาเปรียบ ผู้ผลิตและผู้บริโภคจึงเกิดความเชื่อมั่นเลือกใช้บริการอย่างต่อเนื่อง ขยายวงกว้างสามารถส่งขายให้ตลาดใหญ่ๆ เช่น ตลาดไท ตลาดไอยรา และตลาดหัวเมืองต่างๆ ทั่วประเทศ”
เดิมยอมรับว่าการตลาดจะเน้นกลุ่มเป้าหมายเป็นพ่อค้าแม่ค้าตามตลาดหัวเมืองใหญ่ๆ ที่มีออเดอร์สั่งซื้อคราวละเป็นตันเท่านั้น ส่วนตลาดรายย่อยไม่ได้ให้ความสนใจเท่าใด จนกระทั่งถูกพายุวิกฤตจากสถานการณ์ไวรัสโควิด-19 โหมกระหน่ำ ทางรัฐบาลประกาศลดความแออัด เพื่อเพิ่มความปลอดภัย สั่งปิดสถานที่ต่างๆ รวมถึงตลาดสด ตลาดนัด พ่อค้าแม่ขายจำต้องยกเลิกออเดอร์กะทันหัน แรงกระทบนี้ส่งผลต่อโรงงานอย่างจัง ส้มที่รับซื้อแล้ว และผลผลิตจากเกษตรกรชาวสวนที่กำลังจะออกมาจะทำอย่างไร เป็นคำถามเหมือนไก่กับไข่อะไรเกิดก่อนกันก็ไม่ปาน
“ไม่คิดว่าวิกฤตที่หนักที่สุดจะเกิดขึ้นในช่วงจังหวะที่เราเข้ามาบริหารจัดการ ออเดอร์หาย เงินทุนหด เป็นวิกฤตที่ว่ากล่าวใครไม่ได้เลย ท้อแต่ไม่ถอย ชีวิตต้องเดินหน้า ช่วงนั้นจึงศึกษาเทคนิคการทำตลาดเยอะมาก จนได้เข้าร่วมอบรมกับ ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย ผ่านหัวข้อ เตรียมทุน เสริมแกร่ง SMEs ซึ่งเป็นองค์ความรู้ที่มาถูกจังหวะตรงกับความต้องการ ทำให้เข้าใจกระบวนการบริหารจัดการธุรกิจมากขึ้น ไม่รอช้ารีบหันหัวเรือฝ่าลมพายุปรับเปลี่ยนกลยุทธ์มุ่งเน้นการขายผ่านตลาดโลกออนไลน์ทันที” นางสาวพัชรพรรณ กล่าวถึงวิธีฝ่าปัญหาและอุปสรรคช่วงวิกฤตโควิด-19
การต่อสู้กับพายุวิกฤตโควิด-19 นางสาวพัชรพรรณหันมาจับกลุ่มตลาดรายย่อย เปิดการขายผ่านระบบออนไลน์ไม่ว่าจะเป็น Line@ โดยจัดส่งในรูปแบบ “ส้มกล่อง” กำหนดวิธีจัดส่งตามเขตพื้นที่ชัดเจน เช่น จังหวัดเชียงใหม่สามารถจัดส่งได้ทันทีตามยอดออเดอร์ที่สั่งเข้ามา ส่วนเขตพื้นที่จังหวัดอื่นๆ การจัดส่งจะขึ้นอยู่กับระยะทาง เช่น กรุงเทพฯ จะใช้เวลาประมาณ 1-2 วัน
สำหรับราคาส้มกล่อง หรือ ส้มเกรด A จะมีหลากหลายราคาให้ลูกค้าได้เลือกซื้อ แบ่งออกเป็น 2 ขนาด ได้แก่ ส้มเบอร์ 5 บรรจุกล่องละ 40 ลูก (5 กิโลกรัม) ราคา 400 บาท, ส้มเบอร์ 5 บรรจุกล่องละ 84 ลูก (10 กิโลกรัม) ราคา 1,000 บาท, ส้มเบอร์ 6 บรรจุกล่องละ 30 ลูก (5 กิโลกรัม) ราคา 450 บาท และส้มเบอร์ 6 บรรจุกล่องละ 72 ลูก (10 กิโลกรัม) ราคา 1,200 บาท
นอกจากนี้ เรื่องการขนส่งนางสาวพัชรพรรณยังเผยเคล็ดไม่ลับวิธีการรักษาคงความสดใหม่ของส้มทุกลูก โดยใช้วิธีกำหนดให้เกษตรกรเก็บส้มส่งเข้าโรงงานตามวันที่มีออเดอร์เท่านั้น ไม่มีสต๊อกสินค้า ไม่เก็บล่วงหน้า และทันทีที่บรรจุเสร็จต้องส่งออกให้ถึงมือผู้บริโภคทันที ลูกค้าที่ได้รับจึงรู้สึกเหมือนเพิ่งเก็บจากสวน เด็ดจากต้น ไม่มีผิดหวังแน่นอน เหมาะสำหรับเป็นส้มมงคลเครื่องไหว้ช่วงเทศกาลตรุษจีน หรือเป็นของฝาก
“ทุกวันนี้โควิด-19 กลับมาระบาดอีกครั้ง และตรงกับฤดูเก็บเกี่ยวส้มพอดี คือ ช่วงเดือนธันวาคม – กุมภาพันธ์ ดังนั้น แม้เราจะเตรียมตัวรับมืออย่างไร เรื่องสภาพคล่องของธุรกิจก็ยังคงเป็นปัญหาอุปสรรคอยู่ดี เครดิตทางการค้าจำเป็นต้องมีแหล่งเงินทุน ซึ่ง ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย (ธพว.) หรือ SME D Bank ได้เล็งเห็นและพร้อมเข้ามาช่วยเหลือ ผ่านโครงการสินเชื่อรายเล็ก Extra Cash ในวิกฤตอย่างนี้ตอบโจทย์ความต้องการอย่างมาก ดอกเบี้ยต่ำ ไม่ต้องใช้หลักทรัพย์ค้ำประกัน เป็นเกราะป้องกันชั้นดีช่วยให้ธุรกิจเดินหน้า สามารถกระจายรายได้ช่วยพยุงเกษตรกรชาวสวนส้มในชุมชนฝางอีกทางหนึ่งด้วย” นางสาวพัชรพรรณ กล่าวย้อนถึงความช่วยเหลือที่ได้รับจากสถาบันการเงินของรัฐ
“ในอนาคตข้างหน้า โรงงาน ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง วางแผนถึงเรื่องการยกระดับสร้างแบรนด์เป็นของตนเองภายใต้ชื่อ “ส้มพลอย ส้มสายน้ำผึ้งฝาง” โดยจะเน้นการขายผ่านระบบออนไลน์เป็นหลัก พัฒนาให้ครอบคลุมครบวงจรมากขึ้น เพื่อรองรับความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปในยุค New normal” นางสาวพัชรพรรณ กล่าวทิ้งท้าย
จรัญ ชุ่มเงิน รายงาน
