ชาวละเวื๊อะบ้านป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง สืบสานประเพณีหาบข้าวขึ้นหลอง น้อมรำลึกพระมหากรุณาธิคุณฯ ในหลวงรัชกาลที่ 9 พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ ก่อตั้งธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก แก้ปัญหาขาดแคลนข้าว
นายบุญลือ ธรรมธรานุรักษ์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้เดินทางเป็นประธานในพิธีทำขวัญข้าวและหาบข้าวขึ้นหลอง ร่วมกับ นายวรศักดิ์ พานทอง นายอำเภอแม่สะเรียง หัวหน้าส่วนราชการ และ ราษฏรบ้านป่าแป๋ ตามกิจกรรมจัดงานวันรำลึกพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์แก้ไขปัญหาการขาดแคลนข้าวของราษฎร ณ บ้านป่าแป๋ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน
ซึ่งงานวันธนาคารข้าว บ้านป่าแป๋ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 1-2 มีนาคม 2567 นายทวีวัฒน์ วิสิฏสิริ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลป่าแป๋ จ.แม่ฮ่องสอน ได้นำราษฎรบ้านป่าแป๋ ซึ่งเป็นชนเผ่าละว้า และพี่น้องชนเผ่ากะเหรี่ยงหมู่บ้านใกล้เคียง ร่วมพิธีทำขวัญข้าวและขนข้าวขึ้นเก็บในยุงฉาง หรือ ธนาคารข้าว เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในหลวงรัชการที่ 9 และ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถฯ เป็นการเผยแพร่และขยายผลแนวพระราชดำริการดำเนินงานของธนาคารข้าว แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ต่อยอดการดำเนินงานของธนาคารข้าว ส่งเสริมให้หมู่บ้านป่าแป๋ เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ซี่งกิจกรรมจะประกอบไปด้วย นิทรรศการ ผลผลิตการเกษตรโครงการหลวง การแสดงวิถีชีวิตชนเผ่า การประกวดพืชผลการเกษตร การแข่งขันตำข้าวลีลา การประกวดเรียงความ ในหัวข้อ พระมหากรุณาธิคุณของพ่อ รัชกาลที่ 9 ข้าวของพ่อ และ เศรษฐกิจพอเพียง การประกวดธิดาธนาคารข้าว เป็นต้น
สำหรับธนาคารข้าวบ้านป่าแป๋ เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ.2513 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในหลวงรัชกาลที่ 9 พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมเยียนราษฎรชาวไทยภูเขาเผ่าละว้า บ้านป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ 20,000 บาท สนับสนุนให้จัดตั้งธนาคารข้าวแห่งแรกขึ้นที่บ้านป่าแป๋ เพื่อเป็นกองทุนหมุนเวียนช่วยเหลือราษฎรที่ประสบปัญหาการขาดแคลนข้าวในการบริโภค ธนาคารข้าวบ้านป่าแป๋ จึงถือได้ว่าเป็น ธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก และได้มีการขยายผลธนาคารข้าวอันเนื่องมาจากพระราชดำริไปสู่ราษฎรในพื้นที่อื่นทั่วประเทศต่อมา
โดยที่บ้านป่าแป๋เป็น“ธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก” เป็นธนาคารที่ให้กู้ยืมเป็นข้าวเปลือกเพื่อช่วยเหลือราษฎรที่ประสบปัญหาปลูกข้าวไม่พอกิน เมื่อราษฎรสามารถเก็บเกี่ยวข้าวได้แล้วก็ให้นำข้าวมาคืนธนาคาร พร้อมดอกเบี้ยเป็นข้าวจำนวนเล็กน้อย เช่น ยืมข้าวจากธนาคารของในหลวงไปบริโภค จำนวน 10 ถัง ให้นำข้าวมาคืนพร้อมดอกเบี้ยรวมเป็น 11 ถัง ซึ่งเป็นที่ปลาบปลื้มของชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะ บ้านป่าแป๋เป็นอย่างมาก ที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงห่วงใยราษฎรบนดอย ชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะจึงจัดพิธีนำข้าวที่ยืมไปมาคืนพร้อมดอกเบี้ยที่ยุ้งข้าวในเดือนมีนาคมของทุกปี เรียกว่าพิธี “เอาข้าวขึ้นหลอง” (หลอง หมายถึง ยุ้งข้าว) เพื่อระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณในทุกปี
ชนานันท์ เง่าสุวรรณ จ.แม่ฮ่องสอน/รายงาน
